بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا چیست؟
بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا چیست؟
بی اشتهایی عصبی یا anorexia nervosa (آنورکسیا نرووزا) نوعی اختلال در خوردن است که با وزن پایین غیرطبیعی، ترس شدید از افزایش وزن و یا درک نادرست از وزن مشخص می‌شود.
بی اشتهایی عصبی یک بیماری روانی جدی است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری با ترس شدید از افزایش وزن و محدودیت شدید در مصرف غذا مشخص می‌شود. علیرغم شیوع آن، بی‌اشتهایی اغلب به اشتباه درک می‌شود و کمک گرفتن را برای افراد مبتلا دشوار می‌کند. اما درک پیچیدگی و شدت این بیماری برای درمان و کمک به افراد مبتلا بسیار مهم است.
بی اشتهایی عصبی که آن را با نام‌های بی اشتهایی روانی یا آنورکسیا نیز می‌شناسند، بیش از آنکه یک بیماری جسمی باشد، نوعی بیماری روحی یا همان اختلال روانی است که آسیب‌های ناشی از آن نمود جسمانی یافته و به عبارت بهتر، بر روی جسم بیمار خود را نمایان می‌سازد. درواقع طی این بیماری، ذهن فرد، به دلایلی او را از داشتن تغذیه سالم و بهره‌مند بودن از غذای کافی و وعده‌های غذایی مناسب محروم می‌کند.
علائم بی اشتهایی عصبی
علائم فیزیکی بی‌اشتهایی عصبی
علائم و نشانه‌های فیزیکی بی اشتهایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کاهش شدید وزن و یا عدم افزایش وزن طبق الگوی تغییر وزن قبلی فرد
آزمایش خون غیرطبیعی
خستگی
بی خوابی
سرگیجه یا از‌حال‌رفتن
تغییر رنگ سر انگشتان دست به رنگ آبی
نازک و شکننده شدن موها و ریزش آن
به وجود آمدن موهای نرم و کرکی بر روی بدن
عدم قاعدگی
یبوست و درد شکم
پوست خشک یا زرد
عدم تحمل سرما
ضربان قلب نامنظم
فشارخون پایین
کم‌آبی
تورم دست‌ها یا پاها
پوسیدگی دندان‌ها و ناخن‌ها به سبب استفراغ القا شده. (القای استفراغ معمولا به این شکل است که فرد دست خود را در دهانش می‌کند و همین موجب بالا آوردن موادغذایی مصرفی می‌شود. جالب است بدانید که تکرار این عمل به دلیل اسیدی بودن محتوی استفراغ، باعث تخریب بافت دندان و ناخن می‌شود.)
علائم و نشانه های عاطفی و رفتاری بی اشتهایی عصبی
این افراد ممکن است خود را با پخت‌و‌پز غذا برای دیگران سرگرم کنند، اما اغلب خودشان چیزی نمی‌خورند.
صرف‌نظر‌کردن از وعده‌های غذایی
انکار گرسنگی یا بهانه‌جویی برای غذا خوردن
خوردن تنها چند غذای خاص (معمولا کم‌چرب و کم‌کالری)
انتخاب غذاهای سفت
آداب غذایی خاص، مانند تف‌کردن غذا بعد از جویدن
عدم تمایل به خوردن غذا در مکان‌های عمومی
دروغ گفتن درباره‌ی میزان غذای مصرفی
چک‌کردن وزن بدن به‌طور مکرر
چک‌کردن مکرر اندام خود در آینه
شکایت درمورد چاق بودن
پوشیدن لایه‌های متعدد لباس
فقدان احساسات
انزوای اجتماعی
تحریک‌پذیری
بی‌خوابی
کاهش میل‌جنسی
علت ابتلا به بی اشتهایی عصبی چیست؟
عامل اصلی این بیماری هنوز مشخص نشده است. این بیماری نیز همانند سایر بیماری ها به عوامل بیولوژیکی، فیزیولوژیکی و محیطی وابسته است. در ادامه این مقاله به توضیحاتی در مورد آن ها می پردازیم.
عوامل بیولوژیکی
با وجود این که هنوز تشخیص داده نشده است که کدام ژن بر روی این بیماری اثر می‌گذارد اما احتمال دارد تغییرات ژنتیکی باعث شود فرد بیشتر در خطر ابتلا به بی‌اشتهایی عصبی قرار گیرد. تعدادی از انسان‌ها تمایلات ژنتیکی به سمت کمال‌گرایی و حساسیت دارند. همه ی این موارد موجب بی‌اشتهایی عصبی می‌شود.
عوامل فیزیولوژیکی
افرادی که مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی می‌شوند اکثرا دچار حساسیت فکری شده و رژیم‌های سخت و نادرست می گیرند و با وجود گرسنگی از خوردن غذا پرهیز می کنند. این افراد تصور می کنند هرگز لاغر نیستند زیرا تمایلاتی به سمت کمال گرایی دارند. همچنین این افراد دچار استرس و اضطراب بالایی هستند و برای کاهش استرس تغذیه خود را محدود می‌کنند.
عوامل محیطی
مد جوامع امروزی بر روی لاغری تاکید می‌کند. امروزه افراد ارزش خود را در لاغر بودن می‌بینند. از طرفی هم فشار اطرافیان علاقه آن‌ها را برای کاهش وزن افزایش می‌دهد.
عوارض و خطرات بی اشتهایی عصبی
بی اشتهایی ناشی از مشکلات مختلف جسمی ، روانی و عاطفی ناشی از آن است. درنهایت ، گرسنگی در نوع خود می تواند عوارض جسمی جدی ایجاد کند ، مانند:
آهستگی ضربان قلب به طور غیر طبیعی
افت فشار خون
تعداد سلول های خونی غیر طبیعی
افزایش خطر نارسایی قلبی
افزایش خطر از بین رفت بافت استخوان استخوان (Osteopenia (کمبود توده ی استخوانی) یا osteoporesis (پوکی استخوان) )
از دست دادن قدرت عضلانی
کم آبی که در موارد شدید ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود
دوره های قاعدگی نامنظم در زنان
تستوسترون پایین در مردان
احساس ضعف ، خستگی و سرگیجه یا تجربه حمله های غش و افتادگی
خشکی پوست که ممکن است رنگ زردی به خود بگیرد
رنگ مایل به آبی روی نوک انگشتان
خشکی و ریزش مو
رویش مو های کرکی که برای گرم نگه داشتن پوست روی آن رشد می کنند
همچنین احتمالاً برخی از مشکلات روحی و روانی مرتبط با بی اشتهایی را تجربه خواهید کرد ، از جمله:
دروغ گفتن در مورد عادت های غذایی خود
تحریک پذیری
انصراف از فعالیت های اجتماعی
بی حسی عاطفی
افکار وسواسی در مورد افزایش وزن
احساس نا امنی در مورد طوری که به نظر می رسید
کاهش علاقه به رابطه جنسی
اضطراب و افسردگی
افکار خودکشی
برای بی اشتهایی عصبی به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر مشکوک هستید که شما یا شخصی که می‌شناسید مبتلا به بی اشتهایی عصبی است، مهم است که در اسرع وقت به دنبال کمک پزشکی باشید. پزشک عمومی معمولا اولین نقطه تماس برای بسیاری از بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی است. با‌این‌حال، به دلیل پیچیدگی این وضعیت، ممکن است برای مدیریت و درمان مناسب، یک رویکرد تیمی چند رشته‌ای مورد نیاز باشد. این تیم شامل یک دکتر تغذیه، یک دکتر اعصاب و روان و یک متخصص پزشکی (مانند متخصص غدد) است. برای اطمینان از بهترین نتیجه ممکن، همکاری با یک روان‌پزشک واجد شرایط که در زمینه اختلالات خوردن تخصص دارد، ضروری است.
درمان بی اشتهایی عصبی
درمان بی اشتهایی عصبی معمولا شامل ترکیبی از مداخلات پزشکی و روان‌شناختی است. در اینجا برخی‌از رایج‌ترین درمان‌های بی اشتهایی در بزرگسالان آورده‌شده‌است:
مشاوره تغذیه: مشاوره تغذیه یکی از اجزای حیاتی درمان بی اشتهایی است، زیرا افراد مبتلا به بی اشتهایی، اغلب باورهای عجیبی در مورد تغذیه دارند. یک متخصص تغذیه می‌تواند به ایجاد عادات غذایی سالم و تنظیم یک برنامه غذایی متعادل کمک کند.
روان‌درمانی: روان درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، که اغلب برای درمان بی اشتهایی بزرگسالان استفاده می‌شود، می‌تواند به افراد کمک کند باورهای غلط در مورد غذا و تصویر بدن را شناسایی کرده و به چالش بکشند؛ سپس استراتژی‌های سالمی را برای مدیریت افکار و احساسات منفی ایجاد‌کنند.
دارودرمانی: ممکن است داروهای خاصی (مانند داروهای ضد‌افسردگی یا داروهای ضد‌روان‌پریشی) برای درمان اختلالات روانی که با بی‌اشتهایی همراه هستند، تجویز شوند.
بستری شدن در بیمارستان: در موارد شدید بی اشتهایی، ممکن است برای ایجاد ثبات پزشکی و رفع عوارضی مانند سوء‌تغذیه یا کم‌آبی، بستری شدن در بیمارستان ضروری باشد.
_________________________________________________________
مقالات دیگر
