افسردگی چیست؟
depression یک اختلال خلقی است که باعث احساس غم و اندوه مداوم یا از دست دادن علاقه نسبت به چیزهایی می‌شود که زمانی از آن‌ها لذت می‌بردید. همچنین می‌تواند در حافظه، تفکر، خوردن و خواب اختلال ایجاد کند. این امر کاملا طبیعی است که نسبت به موقعیت‌های دشوار زندگی همچون از دست دادن شغل یا طلاق اندوهگین باشیم. اما اختلال مذکور هر روز به مدت حداقل دو هفته ادامه خواهد داشت و با برخی علائم بالینی همراه می‌شود که به آن افسردگی بالینی هم می‌گویند و زندگی را برای شخص مبتلا بی‌ارزش می‌کند. در صورت عدم درمان و جدی گرفته نشدن علائم، ممکن است اختلالات خلقی حادتر شود و فرد به خودآزاری یا خودکشی دست بزند.
خوب است بدانید که افسردگی با نشانه‌های مشخصی همراه است که در صورت مراجعه به‌موقع نزد پزشک به‌راحتی درمان می‌شود.

علائم و نشانه های افسردگی
 طبق راهنماهای تخصصی رواندرمانی، در صورتی که حداقل پنج تا از علائم زیر را به مدت حداقل دو هفته تجربه می کنید احتمالاً به یکی از انواع اختلال افسردگی مبتلا هستید:
    خلق پایین مداوم (که اصطلاحاً به آن مود پایین هم گفته می‌شود.) به خصوص هنگام صبح
    احساس خستگی و کمبود انرژی در اکثر روزهای هفته
    احساس گناه و بی ارزشی در اکثر روزهای هفته
    سخت شدن تمرکز، یادآوری جزئیات و تصمیم‌گیری
    اختلالات خواب (ناتوانی در به خواب رفتن یا بیش از حد خوابیدن)
    بی انگیزگی و کاهش علاقه نسبت به فعالیت‌های روزمره
    فکر کردن به مرگ یا خودکشی
    کاهش یا افزایش وزن
    بی قراری و بداخلاقی
    کاهش علاقه به زندگی
    پرخوری یا بی اشتهایی
    احساس درد، کوفتگی، سردرد، انقباض یا مشکلات گوارشی که نسبت به درمان مقاوم هستند.
    احساس غم، اضطراب یا پوچی

دلایل ابتلا به افسردگی
عوامل متعددی در بروز این اختلال نقش دارند که شامل موارد زیر است:
    ژنتیک
    شرایط پزشکی
    داروها (عوارض جانبی برخی داروها یا مصرف الکل)
    اتفاقات استرس‌زا (مرگ عزیزان، ضربه روحی، تجربیات سخت و عدم حمایت)
    شیمی مغز (عدم تعادل در انتقال دهنده‌های عصبی مثل سروتونین(هورمون شادی) و دوپامین(هورمون پاداش))

انواع افسردگی
انواع مختلف افسردگی که در ادامه بررسی می‌کنیم عبارتند از:
    افسردگی اساسی (Major)
    اختلال افسردگی دائمی
    اختلال دوقطبی
    اختلال افسردگی فصلی
    افسردگی سایکوتیک
    افسردگی پس از زایمان
    سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
    افسردگی موقعیتی
    افسردگی غیرمعمول یا آتیپیک (Atypical Depression)
افسردگی اساسی یا ماژور
اختلال افسردگی اساسی به نوعی افسردگی گفته می‌شود که فرد بیشتر روزها و بیشتر ساعات روز احساس افسردگی می‌کند. سایر علائم افسردگی اساسی عبارتند از:
    کاهش علاقه و انگیزه نسبت به فعالیت‌ها
    کاهش یا افزایش وزن
    مشکل در خوابیدن یا احساس خوابالودگی در طول روز
    احساس بیقراری و اضطراب یا برعکس احساس کندی جسمی و ذهنی
    احساس خستگی و کمبود انرژی
    احساس بی ارزشی و گناه
    ناتوانی در تمرکز و تصمیم گیری
    افکار خودکشی
اگر حداقل پنج تا از علائم بالا را بیشتر روزها و به مدت حداقل دو هفته داشته باشید روانشناس تشخیص افسردگی اساسی می‌دهد. حداقل یکی از علائم «خلق پایین» یا «از دست دادن انگیزه» باید جزء علائم پایدار باشد.
اختلال افسردگی دائمی (افسرده خویی)
اختلال افسردگی دائمی یکی دیگر از انواع افسردگی است. در صورتی که علائم افسردگی به مدت حداقل دو سال پایدار باشند افسردگی دائمی تشخیص داده می‌شود. افسردگی دائمی همراه با افسرده خویی (کج خلقی دائمی) و افسردگی اساسی مزمن است.
علائم این نوع افسردگی عبارتند از:
    تغییر اشتها (کاهش اشتها یا پرخوری)
    کم خوابی یا پرخوابی
    کاهش انرژی یا احساس خستگی
    کاهش اعتماد به نفس
    کاهش تمرکز و ناتوانی در تصمیم گیری
    احساس ناامیدی
اختلال دوقطبی
فردی که به اختلال دوقطبی یا افسردگی شیدایی (افسردگی مانیک: Manic Depression) مبتلا می‌شود تغییرات خلقی زیادی را تجربه می کند. این تغییرات خلقی گاهی به صورت انرژی بسیار زیاد و خلق بالا و گاهی به شکل افسردگی و خلق پایین ظاهر می‌شوند.
وقتی فرد خلق پایین دارد علائمی که تجربه می کند مشابه علائم افسردگی اساسی است. دارودرمانی می‌تواند به متعادل ساختن خلق کمک کند. داروهایی مثل «لیتیوم» می‌توانند به کنترل خلق کمک کنند. در کنار داروها، رواندرمانی هم می‌تواند به فرد بیمار و خانواده او کمک کند.
اختلال افسردگی فصلی (SAD)
اختلال افسردگی فصلی (SAD)‌ یکی از انواع افسردگی اساسی است که در یک دوره مشخص (معمولاً زمستان‌ها با کوتاه‌تر شدن طول روز و کاهش نور خورشید) ایجاد می‌شود. علائم این بیماری با فرا رسیدن بهار و تابستان از بین می‌رود.
برای درمان افسردگی فصلی زمستانی نوردرمانی و دارودرمانی کاربرد دارد. در نوردرمانی پیشنهاد می‌شود فرد افسرده به مدت پانزده الی سی دقیقه در روز در معرض نور یک لامپ روشن مخصوص قرار بگیرد.
افسردگی سایکوتیک
افرادی که به افسردگی سایکوتیک (Psychotic Depression) مبتلا هستند علائم افسردگی اساسی را به همراه علائم روانپریشی (سایکوتیک) تجربه می کنند. این علائم عبارتند از:
    توهم و دیدن چیزهایی که دیگران نمی‌بینند.
    خیالات واهی
    بدبینی نسبت به دیگران و نیت‌های آن‌ها (پارانویا :Paranoia)
ترکیبی از داروهای ضدافسردگی و داروهای ضد روانپریشی در درمان افسردگی سایکوتیک موثر هستند. همچنین الکتروشوک درمانی (ECT) در درمان این نوع افسردگی می‌تواند مفید باشد.
افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان یکی از انواع اختلال افسردگی شایع میان خانم‌ها است. داروهای ضدافسردگی می توانند به درمان این نوع افسردگی هم کمک کنند.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
خانم‌هایی که به سندرم پیش از قاعدگی مبتلا هستند افسردگی و سایر علائم آن را پیش از شروع پریود خود تجربه می‌کنند. گذشته از افسردگی، ممکن است علائم زیر هم دیده شود:
    بالا و پایین شدن خلق
    بی‌قراری
    اضطراب
    کاهش تمرکز
    خستگی
    تغییر اشتها و الگوی خواب
    احساس لبریز شدن از احساسات
افسردگی موقعیتی
افسردگی موقعیتی اصطلاحاً به نوعی افسردگی گفته می‌شود که فرد بعد از یک اتفاق سخت در زندگی خود نمی‌تواند استرسش را کنترل کرده و به افسردگی دچار می‌شود. مرگ عزیزان، از دست دادن کار، مهاجرت یا طلاق از جمله عواملی هستند که باعث افسردگی می‌شوند. رواندرمانی می‌تواند به فرد کمک کند تا از این موقعیت گذر کرده و افسردگی خود را درمان کند.
افسردگی غیرمعمول (افسردگی آتیپیکال)
افسردگی آتیپیکال (Atypical Depression) یکی دیگر از انواع افسردگی و آخرین نوع افسردگی است که در این مقاله بررسی می‌کنیم. ای نوع افسردگی با اندوه ناشی از افسردگی معمول تفاوت دارد. این اطلاح برای توصیف یک الگوی خاص از علائم افسردگی استفاده می‌شود. خلق فرد مبتلا به افسردگی غیرمعمول با یک اتفاق مثبت به طور موقت بالا می‌رود.
سایر علائم این نوع افسردگی عبارتند از:
    افزایش اشتها
    خواب بیش از حد
    احساس سنگینی دست‌ها و پاها
    حساسیت بیش از حد به انتقاد

راه های درمان افسردگی
روان‌درمانی
برای افسردگی خفیف تا متوسط، عموما روان‌درمانی بهترین گزینه‌ی درمان در نظر گرفته می‌شود. روان‌درمانی در کمک به بیمار برای یافتن استراتژی‌های مقابله با موقعیت‌هایی که باعث افسردگی می‌شوند و برای مدیریت کارآمد افکار و احساسات منفی که ناراحتی را تشدید می‌کنند، حائز اهمیت است. هم رفتاردرمانی شناختی (CBT) و هم روان‌درمانی فردی (IPT) به طور گسترده مورد آزمایش قرار گرفته‌اند و نشان داده شده است که هر دو در درمان افسردگی موثرند. CBT با آموزش راه‌های جدید تفکر و رفتار، به افراد مهارت‌هایی جدید برای خلع مدل‌های منفی تفکر و رفتار می‌بخشد. IPT به افراد کمک می‌کند که روابط شخصی آشفته‌ی خود را که ممکن است سبب افسردگی شده و یا آن را تشدید کنند، درک کرده و بر روی آن کار کنند.
درمان دارویی برای اختلالات افسردگی
داروهای ضدافسردگی، پیام‌آورهای شیمیایی متنوعی در مغز را که در پخش سیگنال‌ها در مدارهای مغزی نقش دارند، هدف قرار می‌دهند. با این حال، نحوه‌ی کار این داروها و این‌که چرا هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد که اثر مثبتی ایجاد کنند، هنوز کاملا مشخص نیست. چرا که مغز اندام بسیار پیچیده‌ای است.
تجویز دارو برای درمان افسردگی به عهده روانپزشک است.
گیاه‌درمانی
در طول سال‌ها، توجه زیادی به استفاده از گیاهان برای درمان افسردگی و اضطراب شده است. گیاه علف چای یا گل راعی (Hypericum perforatum)، که اغلب در اروپا استفاده می‌شود، یکی از بهترین گزینه‌ها است. این گیاه قرن‌هاست که در بین بسیاری از اقوام مورد استفاده قرار گرفته است. تعدادی از مطالعات مدرن نیز گل راعی برای درمان افسردگی موثر می‌دانند.
طبق اطلاعات مرکز ملی بهداشت، گل راعی همواره برای بهبود افسردگی موثر نیست. بنابراین هرگز از آن برای جایگزینی درمان معمول خود یا به تاخیر انداختن مراجعه به پزشک خود استفاده نکنید. به علاوه، گل راعی اثر بسیاری از داروهای تجویزی را محدود می‌کند. ترکیب گل راعی و برخی داروهای ضدافسردگی‌های خاص می‌تواند منجر به افزایش سروتونین شده و به عامل تهدیدکننده‌ی حیات فرد تبدیل شود.
درمان‌های تحریک عصبی
الکتروشوک درمانی (ECT) به خصوص برای افرادی که افسردگی شدید یا خطرناک دارند و یا افرادی که نمی‌توانند دارو مصرف کنند، موثر است. ECT اغلب در مواردی که داروها به اندازه‌ی کافی علائم را تسکین نبخشند، موثر است.
در سال‌های اخیر، ECT بسیار پیشرفت کرده است. پیش از درمان یک شل‌کننده‌ی عضلانی به فرد داده می‌شود و درمان تحت یک بیهوشی کوتاه انجام می‌گیرد.
در این روش الکترودها در مناطق مشخصی از سر قرار داده می‌شوند تا پالس‌های الکتریکی را به مغز برسانند. این تحریک یک تشنج کوتاه (حدود 30 ثانیه) در مغز ایجاد می‌کند. فرد دریافت کننده‌ی ECT تحریک مغزی را در حالت هوشیاری تجربه نمی‌کند. برای درمان کامل، حداقل چندین جلسه از ECT، معمولا سه بار در هفته، لازم است.
طب مکمل افسردگی
درمان‌هایی همچون طب سوزنی، ماساژ، بیوفیدبک و هیپنوتیزم برای افراد مبتلا به اختلال افسردگی خفیف گزینه درمانی مناسبی خواهند بود.
تغییرات سبک زندگی
اختلالات افسردگی می‌توانند باعث شوند که فرد احساس خستگی، بی‌ارزش بودن، بی‌پناهی و ناامیدی کند. چنین افکار و احساسات منفی باعث می‌شوند که افراد احساس تسلیم شدن کنند. درک این‌که این دیدگاه‌های منفی بخشی از اختلال هستند و معمولا شرایط واقعی را بازتاب نمی‌دهند، مهم است. افکار منفی با شروع اثر درمان محو می‌شوند. تا آن زمان:
    سعی کنید با دیگران باشید و به کسی اعتماد کنید؛ این کار معمولا بهتر از تنها بودن و پنهان‌کاری است.
    در فعالیت‌هایی که حالتان را بهتر می‌کند، شرکت کنید.
    ورزش‌های سبک، رفتن به سینما یا مسابقات ورزشی یا شرکت در فعالیت‌های دینی، اجتماعی و دیگر فعالیت‌ها می‌توانند کمک کننده باشند.
    انتظار داشته باشید که خلقتان به تدریج بهبود یابد؛ بهبود خلق معمولا زمان می‌برد.
    از آن‌جایی که افسردگی تفکر را منحرف می‌کند، توصیه می‌شود که تصمیم‌های مهم تا پایان افسردگی به تعویق انداخته شود. قبل از تصمیم برای یک تغییر قابل توجه – تغییر شغل، ازدواج یا طلاق – با کسانی که شما را خوب می‌شناسند و نگاه واقع‌بینانه‌تری به موقعیت شما دارند، مشورت کنید.
    به خانواده و دوستانتان اجازه دهید که به شما کمک کنند.

چگونه به یک فرد افسرده کمک کنیم؟
مهم‌ترین کاری که هرکسی می‌تواند برای یک فرد افسرده انجام دهد، کمک به او برای دریافت تشخیص و درمان مناسب است. ممکن است لازم باشد که از طرف او قرار ملاقاتی با پزشک هماهنگ کرده و با او پیش پزشک بروید. تشویق فرد به ادامه‌ی درمان کمک کننده است.
حمایت عاطفی نیز بسیار ارزشمند است. این حمایت شامل درک، صبر، محبت و تشویق است. با فرد افسرده وارد مکالمه شده و به دقت به او گوش کنید. احساساتی را که فرد ابراز می‌کند، کم اهمیت نشان ندهید بلکه به واقعیت‌ها اشاره کنید و به او امید دهید. صحبت‌های فرد در مورد خودکشی را نادیده نگیرید. چنین مواردی را به درمانگر فرد افسرده گزارش دهید.
فرد افسرده را به پیاده‌روی، گردش، سینما و دیگر فعالیت‌ها دعوت کنید. به تلاش کردن ادامه دهید. گرچه تفریح و همراهی با دیگران لازم است، فشار و تقاضاهای بیش از حد احساس شکست را در فرد افزایش می‌دهد. به دوست خود یادآوری کنید که با گذشت زمان و درمان مناسب، افسردگی بهبود می‌یابد.

___________________________________________________________

مقالات دیگر