مطالعه کردن و کتاب‌ها غذای روح را تامین می‌کنند. اما آیا سیر شدن شکم و روح برای ادامه زندگی و موفق شدن کافیست؟ پس تکلیف مغز چه می‌شود؟ خبر خوب اینکه، دانشمندان دریافته‌اند که مطالعه کردن می‌تواند تا حد بسیار زیادی موجب بهبود عملکرد مغز ما شود.

تاثیر مطالعه بر مغز چگونه است؟
مطالعه و خواندن کتاب قدرت تغییر مغز را دارند. در واقع فواید و اهمیت کتاب خواندن بر مغز و حافظه امری انکارنشدنی است. در ادامه به تعدادی از فواید آن و تاثیر مطالعه بر روی مغز اشاره می‌کنیم.

تاثیر مطالعه بر درک احساسات
تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که داستان‌های ادبی زیادی را می‌خوانند، بیشتر از بقیه توانایی درک و همدلی با دیگران را از خود نشان می‌دهند. این امر به دلیل همزادپنداری آن‌ها با شخصیت‌های درون کتاب است و از این طریق توانایی ایجاد و حفظ روابط اجتماعی را به دست می‌آورند.

تاثیر مطالعه بر دایره واژگان
افرادی که از سنین پایین مطالعه را شروع کردند، با دریایی از واژگان روبرو شدند و استفاده از آن‌ها را در جای مناسب نیز آموختند. داشتن دایره واژگان وسیع به فرد کمک می‌کند بتواند بهتر بنویسد و صحبت کند. این موضوع در آینده تحصیلی، شغلی و حتی عاطفی او حتی موثر است و از این طریق نیز تاثیر مطالعه بر مغز و البته آینده انسان را بار دیگر نشان می‌دهد.

تاثیر مطالعه بر افزایش هوش
تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که از سنین پایین مطالعه داشتند و به‌شکل مرتب کتاب می‌خواندند، در آزمون‌های کلامی و آزمون‌های ضریب هوشی عملکرد بهتری را از خود نشان دادند.

هرچه مطالب بیشتری را بخوانید، چیزهای بیشتری را یاد می‌گیرید. درک واژگان جدید باعث می‌شود در هر آزمونی از جمله آزمون هوش بهتر عمل کنید. این کار به تقویت و حفظ هوش در بزرگسالی نیز کمک می‌کند و از این طریق نیز تاثیر مطالعه بر مغز را نشان می‌دهد.

تاثیر مطالعه بر ارتباطات عصبی مغز
همانطور که در حال مطالعه این مقاله از هوش برتر ایرانیان هستید، مغز شما هم دائما در حال کد سازی و تجزیه و تحلیل کلمه به کلمه ‌ای است که در حال خواندن آنها هستید. در نتیجه زنجیره‌ای از کلمات، یا بهتر بگوییم یک رشته کد در ذهن شما به وجود می‌آید. کدهایی که به محض شنیدن هرکدام از آنها، احتمالا دستوری توسط مغز به سایر نقاط بدن شما مخابره خواهد شد. حال، هرچه این سیستم کد سازی غنی تر و قوی‌تر باشد، پیام‌ها با سرعت بیشتری مخابره می‌شوند. پس بدین ترتیب ارتباطات مغزی در درون مغز شما سرعت بیشتری خواهد یافت. اگر دوست دارید بدانید که این موضوع در کجای زندگی ممکن است به درد شما بخورد، حتما مورد دوم را مطالعه کنید.

افزایش تمرکز به کمک مطالعه
شما در هنگام خستگی در کردن یا فارغ شدن از وظایف روزانه خود چه کاری انجام می‌دهید؟ احتمالا شما هم مثل تمام مردم سری به گوشی خود زده و در شبکه‌های اجتماعی چرخی می‌زنید. حتی ممکن است همزمان تلویزیون را روشن کرده و نیم نگاهی هم به آن داشته باشید. آن هم در حالی که مشغول چک کردن ایمیل‌های دریافتی خود هستید!

همه این کارها، به خصوص اگر همزمان انجام شوند، تمرکز شما را به شدت کاهش خواهند داد. اما برای اینکه از این مشکل جلوگیری کنید، اجازه دهید تا رازی را به شما بگویم. زمانی که شما مشغول کتاب خواندن هستید، حتی اگر خودتان هم مایل باشید، نمی‌توانید به کارهای دیگر مشغول باشید. چرا؟ چون اینگونه چیزی از کتابی که در حال خواندن آن هستید نخواهید فهمید. پس می‌توان آخرین تاثیر مطالعه بر مغز را به نقش آن در افزایش تمرکز و کنترل ذهن اختصاص داد.

کاهش استرس و اضطراب
یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین اثرات مطالعه، کاهش استرس و اضطراب است. زمانی که به دنیای داستان‌ها یا شخصیت‌های داستانی پناه می‌بریم راه فراری از واقعیت پیدا می‌کنیم که این باعث کاهش تنش‌ها و اضطراب‌های روزمره ما می‌شود. خواندن می‌تواند به ما زمانی آرام و پر از آرامش بدهد تا بتوانیم هنگام برخورد با موقعیت‌ها و مشکلات از آن کمک بگیریم. در شرایطی که استرس زیادی دارید، می‌توانید مطالعه کنید تا در فرصتی اندک به دنیای کتاب‌ها پناه ببرید.

سلامت عاطفی
تأثیر مطالعه بر سلامت روان از طریق بهبود سلامت عاطفی هم انجام خواهد شد. مطالعه می‌تواند احساسات مختلفی مانند شادی، تعجب، اندوه، ترس و خشم را در ما ایجاد کنند. تجربه کردن این احساسات می‌تواند به شما کمک کند تا انعطاف‌پذیری و توانایی مقابله با وضعیت‌های دشوار را در درونتان تقویت کنید. همچنین می‌تواند به شما بگوید که شما در اندوه‌هایتان و غصه‌هایتان تنها نیستید و بدانید که بسیاری از افراد در طول تاریخ چنین دردهای مشابهی را تجربه کرده‌اند.

سرگرمی
با وجود دستگاه‌های دیجیتال و بازی‌های آنلاین، گزینه‌های زیادی برای سرگرمی وجود دارد؛ فیلم‌، موسیقی‌ و پادکست‌ اکنون به راحتی‌ آسان‌تر از هر زمان دیگری قابل دسترسی هستند. برخی از افراد ممکن است کتاب را شکلی از سرگرمی ندانند، اما کتاب می‌تواند ما را به خنده و گریه بیندازد و جذابیت و هیجان برای ما ایجاد کند. سرگرمی همچنین موجب آزادسازی اندورفین‌ در مغز خواهد شد. این هورمون‌های احساسی به شما کمک می‌کنند تا آرامش پیدا کرده، درد را کنترل کنید و استرس خودتان را کاهش دهید.

افزایش همدلی و هوش هیجانی
تأثیر مطالعه بر سلامت روان می‌تواند به کمک افزایش هوش هیجانی انجام شود. مطالعه نقش مهمی در تقویت همدلی دارد. وقتی که ما داستانی را می‌خوانیم، با وضعیت‌ها و احساسات شخصیت‌های داستان همدلی کرده و این مهارت را در زندگی واقعی خود نیز به کار می‌بریم. همدلی شما را به افراد دیگر نزدیک‌تر می‌کند و شما را قادر می‌سازد که بهتر با احساسات و نیازهای آن‌ها همدردی کنید. همچنین وقتی که ما کتاب‌ می‌خوانیم، قادریم که دیدگاه خود را با نگاه دیگران مقایسه و بهتر افراد را درک کنیم. این امر کمک می‌کند تا قدرت همدلی‌مان تقویت شود و ارتباطات اجتماعی‌مان بهبود یابد.

بهبود حافظه و تمرکز
مطالعه نه تنها یک عادت مفید، بلکه منبعی ارزشمند برای تقویت حافظه و تمرکز ماست. این عمل به عنوان ورزشی برای مغز عمل می‌کند و باعث تقویت قوای شناختی فرد می‌شود. خواندن کتاب و مطالب متنوع، توانایی ما برای جذب اطلاعات جدید را افزایش می‌دهد و فرایند یادگیری را تسریع می‌کند. این فعالیت‌ها باعث ارتقاء هوش ما می‌شوند و ما را به سرعت به سمت مهارت‌های جدید هدایت می‌کنند. توجه کنید که مطالعه نه تنها برای سرگرمی ما مفید است، بلکه باعث بهبود عملکرد شناختی و ذهنی ما نیز می‌شود. ایجاد روال خواندن منظم و گسترده، می‌تواند به عنوان یک روش طبیعی برای پرورش و تقویت مغز مورد استفاده قرار گیرد.

چگونه کتاب انتخاب کنم؟
اگر می‌خواهید بیشتر مطالعه کنید، از کتاب‌های مورد علاقه‌ی خود شروع کنید. مهم نیست چه نوع کتابی را انتخاب کرده‌اید، ابتدا سعی کنید ذهن خود را آماده کنید. به کتابفروشی یا کتابخانه محل خود سر بزنید. بسیاری از کتابداران و کتابفروشان، توصیه‌های مفیدی را به شما می‌کنند. قبل از خرید کتاب، حتماً فهرست و چند صفحه اول کتاب را مرور کنید. اگر در چند صفحه اول جذب شدید، می‌توانید کتاب را خریداری کنید. همچنین می‌توانید سفارش خود را اینترنتی انجام دهید. با خواندن نظرات کاربران و توضیحات تکمیلی بهترین کتاب را انتخاب کنید.

مطالعه فقط کتاب خواندن نیست!
اگر دوست ندارید کتاب بخوانید، اشکالی ندارد! با توجه به تأثیر مطالعه بر سلامت روان، می‌توانید کم کم شروع به خواندن کنید. مطالعه فقط کتاب خواندن نیست؛ اگر به غیر از کتاب‌های درسی هیچ کتابی را مطالعه نکرده‌اید، بهتر است ابتدا با مجله شروع کنید. مجله‌های مرتبط با حوزه‌ی مورد علاقه‌ی خود را پیدا کنید. همچنین خواندن مقاله مفید به شما کمک می‌کند تا کم کم ذهن خود را برای کتاب خواندن آماده کنید. اگر اصلاً اهل مطالعه نیستید می‌توانید با کتاب صوتی شروع کنید. در مسیر راه، یا انجام کارهای روزمره کتاب صوتی گوش کنید تا کم کم علاقه به مطالعه در شما ایجاد شود. توجه داشته باشید که فیلم دیدن به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین مطالعه شود.