هیپنوتیزم چیست و انواع آن از چه روش هایی پیش میروند؟
هیپنوتیزم یا خوابگری شاخه ای از علم روانشناسی است که فرد در آن با استفاده از تلقین، در حالت خاصی از هوشیاری قرار می گیرد و ذهن در آن روی موضوع خاصی متمرکز می شود، در امواج مغزی تغییر ایجاد می شود و آگاهی محیطی کاهش می یابد و درباره موضوعات قابل توافق تلقین پذیری فرد افزایش می یابد.

هیپنوتیزم، را تقریبا همه، وقتی که غرق مطالعه یک کتاب، گوش کردن به موسیقی دلخواه، تماشای یک فیلم یا هر فعالیت مورد علاقه دیگری هستند تجربه نموده اند زیرا در این هنگام ارتباط آنها با محیط اطراف کم می شود و ممکن استدر این موقعیت ها متوجه صدای اطراف نشوید.

افرادی که هنگام فکر کردن به موضوعی به شدت روی موضوع متمرکز می شوند توانایی هیپنوتیزم پذیری مناسبی دارند، و وقتی این فرد در حالت هیپنوتیزم قرار می گیرد، ذهنش برای پذیرش پیشنهادات و تلقینات درمان گر آمادگی دارد و هیپنوتیزم بر آنها اثر بخش تر است و تلقینات مثبت و درمانی به لایه های عمیق ذهن نفوذ می کنند.

کاربرد هیپنوتیزم و فواید آن
هیپنوتیزم کاربردهایی زیادی دارد که عبارتند از :

شما می توانید آنرا برای تفریح انجام دهید.

شما میتوانید افکار بد دیگران نسبت به خودتان را تغییر دهید.

شما می توانید کسی را برای دیدنتان احضار کنید.

شما می توانید خانواده از هم پاشیده ای راگرد هم آورید.

شما می توانید در دل رئیستان خود را جا کنید.

شما می توانید دشمنتان را به دوست تبدیل کنید.

شما می توانید آنرا در تجارت خود بکار برید.

این روش درمان نیست
خیلی‌ها این سؤال برایشان به‌وجود می‌آید که آیا هیپنوتیزم می‌تواند به تنهایی یک روش درمانی باشد یا خیر؟ جواب این سؤال بستگی به این دارد که تعریف شما از درمان چه باشد. اگر تعریف ما از درمان این باشد که یکسری علائم به طور موقت از بین بروند مثل اینکه فرد دچار پرخوری عصبی یا یکسری اضطراب باشد، بله هیپنوتیزم می‌تواند در این موارد کمک‌کننده باشد. اما اگر درمان را به این شکل تعریف کنیم که یک تغییر ساختاری و بنیادی در فرد به وجود بیاید که این علائم برگشت نداشته و دائمی باشند، در این مورد باید گفت، هیپنوتیزم نمی‌تواند کاری کند و نیاز به روان‌درمانی وجود دارد. اما در حیطه پزشکی کمک زیادی می‌توان از هیپنوتیزم گرفت، مثل کاهش درد در دندانپزشکی یا حتی کاهش درد هنگام زایمان یا تسکین درد بعد از عمل‌های جراحی.

خواب مصنوعی عوارض دارد؟
به علت اینکه بسیاری از مردم ما تفکر نادرستی درباره ماهیت هیپنوتیزم دارند، به اشتباه این باور را دارند که انجام هیپنوتیزم روی آن‌ها تاثیر بسیار وحشتناکی گذاشته یا خواهد گذاشت، در صورتی که هیپنوتیزم به این اندازه اثر گذار نیست، نه در جهت بهبود، نه در جهت بدتر شدن. اساسا کارایی هیپنوتیزم بسیار ساده است، اما به دلیل ابهامی که در این روند وجود داشت، خیلی‌ها که دانش علمی در این مورد نداشتند مسئله را به صورت اغراق آمیزی مطرح کردند.

وقتی فرد در حالت خواب هیپنوتیزمی است، اتفاق خاصی در او رخ نمی‌دهد، فقط فرد در حالتی است که تلقین‌پذیری بالایی دارد، در این وضعیت بستگی دارد که به فرد چه القائاتی شود که حالش بهتر شود یا بدتر. اینکه بعضی‌ها بعد از خارج شدن از حالت هیپنوتیزم احساس می‌کنند بدتر شده‌اند، می‌تواند به این دلیل باشد که انتظارات خارق‌العاده‌ای از هیپنوتیزم دارند و وقتی می‌بینند که حالتشان مطابق با خواسته‌هایشان نبوده احساس بدی می‌کنند.

مراحل انجام هیپنوتراپی
به طور کلی، چهار مرحله برای درمان از طریقِ هیپنوتیزم به کار برده می‌شود که یک روان‌درمانگرِ باتجربه، به ترتیب این موارد را انجام می‌دهد.

مرحله‌ی اول: تشخیص نوع و شدتِ بیماری
در اولین مرحله، هیپنوتراپیست با بیمار یک مصاحبه بالینی انجام می‌دهد. مبنای یک فرآیند درمانیِ اثربخش، تشخیصِ درست است. بنابراین، هیپنوتیزم در جلسه‌ی اولِ درمان آغاز نمی‌شود، بلکه هیپنوتراپیست ابتدا جوانب کار را بررسی می‌کند تا بر مشکل فرد اِشراف کامل داشته باشد.

جلسه‌ی اول از آن جهت اهمیت دارد که ممکن است هیپنوتراپیست، پس از بررسی مشکل فرد، به این نتیجه برسد که این مشکل اساسا با هیپنوتراپی درمان نمی‌شود و فرد باید از روش‌های درمانیِ دیگری استفاده کند. بنابراین، انتظارِ شروع فرآیند درمان از همان جلسه‌ی اول، انتظارِ غیرمعقولی است؛ چراکه فرآیند تشخیص، مبنای کار است. هدف اصلیِ هیپنوتراپیست این است که بهترین درمان را در کمترین زمان ارائه دهد؛ پس به او اعتماد کنید و اجازه بدهید او روند درمانی خود را پیش ببرد.

مرحله‌ی دوم: میزان هیپنوتیزم‌پذیریِ شما بررسی می‌شود
پس از اینکه هیپنوتراپیست تشخیص داد که هیپنوتراپی قادر است مشکل شما را حل کند، نوبت به سنجش دومِ میزان هیپنوتیزم‌پذیری شما می‌رسد. همان‌طور که گفته شد، استعداد هیپنوتیزم‌پذیریِ افراد متفاوت است و متخصص به کمکِ تست‌های استاندارد می‌تواند آن را مورد‌بررسی قرار دهد. توجه داشته باشید که یک متخصص، باید تمام این مراحل را به صورت حضوری انجام دهد و اگر فردی ادعا کند که تواناییِ هیپنوتیزم کردن شما را دارد اما هیچ‌کدام از این مراحل را طی نکند، نباید به او اعتماد کرد. البته در برخی موارد، هنگامی که بیمار تمرینات قبلی را انجام می‌دهد و در این زمینه تجربیاتی کسب می‌کند، برخی از مراحل خود به خود کوتاه یا حذف می‌شوند.

مرحله‌ی سوم: هیپنوتراپیست شما را هیپنوتیزم می‌کند
در نهایت، هنگامی که هیپنوتراپیست اطمینان می‌یابد که شما قابلیت هیپنوتیزم شدن را دارید، این کار را انجام می‌دهد. هیپنوتیزم و عمیق شدن خلسه، می‌تواند بین یک تا پنج جلسه طول بکشد که این عدد در افراد با هیپنوتیزم‌پذیری مختلف، متفاوت است. در این مرحله، هیپنوتراپیست ممکن است روش درمانی را نیز همزمان اعمال کند.

مرحله‌ی چهارم: هیپنوتراپیست، فرآیند درمان را با حالت خلسه‌ی هیپنوتیزمی شروع می‌کند
پس از پشت سر گذاشتن مراحل قبل، فرد به خلسه‌ی هیپنوتیزمی وارد و روند درمان آغاز می‌شود. در این مرحله هیپنوتراپیست، به یکی از روش‌های استاندارد درمانی روی می‌آورد تا به کمک آن بتواند مشکل فرد را حل کند. این قسمت، مرحله‌ی اصلی درمان محسوب می‌شود و بیشترین زمان درمان را به خود اختصاص می‌دهد. باید توجه داشته باشید که هیپنوتیزم، به‌تنهایی، اثر درمانی ندارد و باید همراه با روش‌های استاندارد درمانی مورد استفاده قرار بگیرد تا بتواند تاثیرات درمانی به همراه داشته باشد.

همزمان با پایان یافتنِ این مرحله، هیپنوتراپیست به فرد کمک می‌کند تا از حالت خلسه خارج شود و به حالت عادی بازگردد.

توجه داشته باشید که اگر هیپنوتراپیست، با اصول روان‌درمانی بیگانه باشد یا نتواند راه‌حل مناسبی را انتخاب کند، حتی اگر در هیپنوتیزم هم مهارت فراوانی داشته باشد، باز هم قادر به حل مشکل شما نخواهد بود. فرآیند درمان، فقط «تلقین» نیست؛ بلکه در طول جلسات، مشکلات فرد باید از ریشه بررسی شوند و هیپنوتراپیست، برای حل آن‌ها راهکارهای علمی و استاندارد ارائه دهد.

بنابراین هیپنوتراپیست، حتما باید یک روان‌درمانگرِ باتجربه باشد؛ در غیر این صورت، جلسه، به تلقین‌های ساده محدود می‌شود که نه تاثیر پایداری دارد و نه می‌تواند مشکلات روان‌شناختیِ فرد را حل کند.

یک روان‌درمانگر خوب، انواع و مراحل مختلف هیپنوتیزم را برای شما توضیح می‌دهد و به شما اطمینان می‌دهد که هیپنوتیزم شما را به انجام کاری که به آن تمایل ندارید، وادار نخواهد کرد. او باید تجربه‌ی پیشین و احتمالی شما را در مورد هیپنوتیزم مرور کند و به سوالات شما پاسخ دهد. این را به خاطر داشته باشید که یک روان‌درمانگر، هرگز به شما قول معجزه نمی‌دهد.

آیا همه افراد را می توان هیپنوتیزم کرد؟
اگر چه همه افراد را می‌توان هیپنوتیزم کرد؛ اما توانایی هر فردی در هیپنوتیزم شدن با دیگری متفاوت است. ترس یا نگرانی فرد در مورد هیپنوتیزم، ممکن است در توانایی هیپنوتیزم شدن او اختلال ایجاد کند یا مانع از آن شود. مانند هر درمان دیگری، هیپنوتیزم نیز ممکن است برای برخی شرایط خاص یا در افراد خاص بهتر عمل کند.

هیپنوتیزم برای چه کسانی نباید انجام شود؟
هیپنوتیزم ممکن است برای افرادی که مشکلات روانی شدیدی مانند علائم روان‌پریشی (از جمله توهم و هذیان) دارند مناسب نباشد. این درمان ممکن است برای کسانی که از مواد مخدر یا الکل استفاده می‌کنند نیز مناسب نباشد. همچنین در مورد استفاده از هیپنوتیزم برای مدیریت اتفاقات استرس‌زایی که در اوایل زندگی رخ دادند نیز باید احتیاط کنید. استفاده از هیپنوتیزم در این مواقع ممکن است خاطرات نادرستی ایجاد کند و باعث ناراحتی و اضطراب بیشتری شود.

تجربه کسانی که هیپنوتیزم شدن
مردم تجربه هیپنوتیزم شدن را به روش‌های مختلفی توصیف می‌کنند. خیلی‌ها می‌گویند که در حین هیپنوتیزم حس می‌کنند که گیج هستند یا در حالت خلسه مانند هستند. در خوابگری معمولاً تا حدی ذهنتان روی یک موضوع متمرکز می‌شود که می‌توانید جلوی حواس‌پرتی اطراف را بگیرید.

آیا تابه‌حال پیش‌آمده که روی یک برنامه تلویزیونی خیلی متمرکز شوید یا آن‌قدر غرق در خواندن یک کتاب خوب شوید که متوجه صحبت‌های خانواده در اطرافتان نشوید؟ این حالت تا حدودی شبیه احساسی است که ممکن است هنگام خوابگری داشته باشید. بسیاری از افراد می‌گویند که با وجود افزایش تمرکز، احساس آرامش زیادی را تجربه می‌کنند. اکثر آن‌ها، هیپنوتیزم را به‌عنوان یک تجربه خوشایند توصیف کرده‌اند.