گوشه گیری و انزوا طلبی چیست؟
گوشه گیری ، انزوا طلبی و کمرویی معمولا صفات افرادی است که در محیط مدرسه یا کار یا هر فضای دیگری از ورود به جمع‌ها خودداری می‌کنند. این افراد به تنهایی کارهای خود را پیش می‌برند و در کارهای جمعی مشارکتی ندارند. اغلب اطرافیان آن‌ها را خجالتی می‌دانند. در بیشتر مواقع گوشه گیری ویژگی است که افراد از دوران کودکی با خود به همراه دارند، اما انزوا طلبی و گوشه گیری در دوران نوجوانی بیشتر دیده می‌شود. برخی از این خصوصیت خود راضی هستند و شرایط روحی خود را پذیرفته‌اند اما در مقابل کسانی هستند که دلشان می‌خواهد در اجتماع مشارکت داشته‌باشند و از گوشه گیری خود رنج می‌برند.
انزوا طلبی الگویی نسبتا ثابت از ویژگی‌های شخصیتی است که شامل ترس از طرد شدن، اعتماد به نفس پایین و احساس شرم و خجالت در روابط می‌شود. این افراد تنها ماندن را ترجیح می‌دهند و فقط در صورتی که نسبت به افرادی حس اعتماد سازی شکل گرفته باشد وارد رابطه می‌شوند.از منظر تخصصی روان شناسی دو تیپ گروه هستند که این ویژگی‌ها را دارند اما وجه تفارق آن‌ها مهم است.
تیپ شخصیتی اسکیزویید که الگوهای رفتاری انزواطلبانه آن‌ها کاملا از سر بی میلی به ارتباط است و خود از چیزی که هستند رضایت دارند. اما تیپ انزواطلب دیگر الگوهای رفتاری اجتنابی‌شان به دلیل ترس از پذیرفته نشدن و طرد و انتقاد از سوی دیگران است و گاه می‌تواند نشانه‌ای از وجود افسردگی باشد. آن چه در این خوانش منظور است دومین تیپ رفتاری است و نه شخصیت اسکیزویید.

انواع گوشه گیری و انزوا طلبی
گوشه گیری و انزوا طلبی، شکل‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد، از جمله:
   گوشه گیری اجتماعی: در این حالت، فرد ارتباط و تماسی با دیگران ندارد.
    گوشه گیری احساسی و عاطفی: به حالت و وضعیتی اشاره دارد که فرد نمی‌تواند و یا تمایلی ندارد احساسات خود را با دیگران در میان بگذارد. در این حالت، فرد یک عدم ارتباط و اتصال احساسی با دیگران را تجربه می‌کند.
    گوشه گیری وجودی: به حالتی اطلاق می‌شود که گوشه گیری فرد ناشی از شرایط اوست. تجربیات، احساسات و وجود فرد به گونه‌ای شخصی و خاص است که نمی‌تواند آنها را با دیگران در میان بگذارد.

علائم گوشه گیری و انزوا طلبی
علائم متداول انزوا طلبی عبارتند از:
    ترس از تنها بودن در هر وضعیت
    ترس از حضور در مکان های شلوغ
    ترس از دست دادن کنترل در یک محل عمومی
    ترس از بودن در مکان های که ترک کردن آن ها ممکن است دشوار باشد، مانند آسانسور و یا قطار
    عدم توانایی ترک خانه خود (خانه متصل) و یا تنها قادر به ترک آن اگر شخص دیگری همراه شما باشد.
    حس درماندگی
    وابستگی بیش از حد به دیگران

علل گوشه گیری و انزوا طلبی
   تجربه‌ی خشونت خانگی: افرادی که در روابط سمی بودند، مورد آزار و اذیت و سوء استفاده‌ی دوستان، اعضای خانواده و یا همکاران خود خود قرار گرفته‌اند، به احتمال بیشتری گوشه گیری را انتخاب می‌کنند و از ارتباط با افراد اجتناب می‌کنند.
    از دست دادن عزیزان: گوشه گیری و انزوا طلبی، به دنبال از دست دادن و فقدان یک شخص عزیز، متداول است.
    مشکلات و اختلالات سلامت روان: مشکلات و اختلالاتی از جمله، اضطراب، افسردگی و عزت نفس پایین می‌توانند گوشه گیری و انزوا طلبی در افراد را تقویت کنند.
    محل زندگی دور افتاده: افرادی که محل زندگیشان به دور از اعضای خانواده و دوستانشان است و در شرایطی هستند که به سختی می‌توانند با دیگران در تعامل و ارتباط باشند، احساس انزوا و تنهایی می‌کنند.
    مشکلات و اختلالات جسمی: مشکلات فیزیکی که تحرک فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند( برای مثال معلولیت) و محدود می‌کنند، باعث می‌شوند فرد ارتباطات و تعاملات اجتماعی کمتری داشته باشد. برخی مشکلات و بیماری‌های جسمی که ظاهر فرد را تغییر می‌دهد، باعث می‌شود این افراد از ظاهرشان خجالت بکشند و تمایل کمتری برای حضور در اجتماع داشته باشند.
    فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی: برقراری ارتباط در شبکه‌های اجتماعی مجازی، علی رغم نکات مثبتی که دارد، در صورتی که جایگزین ارتباطات دنیای واقعی شود، منجر به گوشه گیری افراد می‌شود.
    وضعیت نامناسب اجتماعی- اقتصادی: نداشتن شغل و درآمد مناسب و یا جایگاه اجتماعی قابل قبول، می‌تواند منجر به تمایل فرد به گوشه گیری و ارتباط برقرار نکردن با سایر افراد شود.

عوارض گوشه گیری و انزوا طلبی
اثرات گوشه گیری و انزوا طلبی بر روی سلامت روان
    ضیف شدن مهارتهای مختلف، از جمله مهارت‌های ارتباطی
    توانایی کمتر برای مدیریت استرس و مدیریت هیجان
    کاهش توانمندی و اعتماد به نفس در مقابله با شرایط بحرانی
    افزایش احتمال ابتلا به اختلالات روانی، از جمله افسردگی و اضطراب
    افزایش افکار خودکشی
    اختلال در عملکرد شغلی
    اختلال در تمرکز و توجه
اثرات گوشه گیری و انزوا طلبی بر روی سلامت جسمی
    افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی نظیر فشار خون
    افت عملکرد سیستم ایمنی بدن
    تغییر الگوی اشتها
    اختلالات خواب
    کاهش یا افزایش ناگهانی وزن

گوشه گیری چه زمانی خطرناک است؟
انزوا زمانی اختلال محسوب می شود که باعث عذاب فرد شده و کارایی او را تحت تأثیر قرار دهد. هنگامی که فرد به طور تقریبا دائمی، از لذت های گذشته خود دوری کرده و دیگر شرایط پذیرش افراد و شرکت در جمع ها را نداشته و به سمت افکار خودکشی و پوچ گرایی درباره زندگی کشیده شود، باید درمان را مورد توجه قرار دهد.

راهکارهای مقابله با گوشه گیری و انزوا طلبی
فارغ از اینکه چه سن و موقعیتی دارید، مهم است که بتوانید رفتارهای گوشه گیری را در خود تشخیص دهید و با آن مقابله کنید. اولین قدم برای مقابله با گوشه گیری و انزوا طلبی این است که رفتارها و مکانیزم‌های مقابله‌ای ناکارآمد و قدیمی را با روش‌های مقابله‌ای جدیدتر و سالم‌تر جایگزین کنید. در ادامه به معرفی روش‌های مقابله‌ای مناسب می‌پردازیم:
به احساسات خود توجه کنید: گاهی اوقات، ما برای فرار از احساسات خود و توضیح ندادن آنها به دیگران، گوشه گیری را انتخاب می‌کنیم و با این کار، راهی برای فرار از احساساتمان را انتخاب می‌کنیم. به جای این کار بهتر است با خودمان و احساساتمان روراست باشیم و آنها را بپذیریم. زمانی که احساساتمان را بپذیریم، به احتمال کمتری از صحبت کردن در مورد آنها با دیگران اجتناب می‌کنیم.
از خانه خارج شوید: بیرون رفتن از خانه، به سلامت جسمی و روانی شما کمک می‌کند هوای تازه، نور طبیعی و تغییر فضای فیزیکی، باعث افزایش ترشح هورمون نشاط و کاهش علایم افسردگی می‌شود.
به علایق خود بپردازید: زمان گذاشتن برای انجام فعالیت‌های مورد علاقه، علاوه بر ایجاد لذت، باعث افزایش اعتماد به نفس شما می‌شود. پرداختن به فعالیت‌هایی که دوست دارید، می‌تواند زمینه‌ای فراهم کند تا با دنیای بیرون و سایر افراد ارتباط برقرار کنید.
مدیریت استرس و آرام سازی: به دنبال گوشه گیری و انزوا طلبی، استرس فرد بیشتر شده و خود این استرس منجر به ایجاد مشکلات دیگری از جمله فشار خون، مشکلات تنفسی، گرفتگی عضلانی و… می‌شود. مهارت‌های آرام سازی و تمرینات تنفسی، می‌توانند باعث کنترل استرس و کاهش اثرات منفی آن بر روی جسم شود.
باورهای خود را به چالش بکشید: فارغ از اینکه چه عاملی باعث گوشه گیری و انزوا طلبی شما شده است، یکی از دلایلی که این وضعیت را حفظ می‌کنید باورهای نادرست شما درباره‌ی دیگران و درباره‌ی خودتان است. تصور اینکه اطرافیانتان به شما اهمیت نمی‌دهند و یا اینکه بدون شما حال بهتری دارند از جمله باورهای غلطی هستند که باعث تداوم گوشه گیری شما می‌شوند. با برقراری تماس و ایجاد ارتباط با اطرافیانتان متوجه می‌شوید که این افکار تا چه اندازه غلط هستند.

مراجعه به مشاور برای درمان گوشه گیری
اگر شما مبتلا به گوشه گیری و یا انزوا طلبی هستید، ممکن است از مراجعه به روانشناس یا متخصص روانپزشک  بسیار وحشت داشته باشید یا خجالت بکشید.
مشاورانی که انزوا طلبی را درمان می‌کنند از این مشکل آگاه هستند.
شاید یکی از راه‌های ممکن این باشد که برای اولین بار در منزل و یا هر مکان دیگری که شما احساس امنیت و راحتی داشته باشید شما را ببینند.
حتی شاید بخواهید یکی از بستگان و یا دوستان مورد اعتماد خود را در ملاقات هایتان همراه با خود ببرید، کسی که بتواند در صورت نیاز به شما روحیه داده و یاریتان کند.
کارهایی که در زمان مراجعه به مطب یا قبل از انجام مشاوره باید انجام دهید
در یک دفترچه لیستی شامل موارد زیر را یادداشت کنید:
    هرگونه علائمی که تجربه کرده‌اید و مدت زمان طول کشیدن این نشانه‌ها.
    اطلاعات کلیدی شخصی، به ویژه هرگونه استرس مهم و تغییراتی که در مدت زمان بروز اولیه این نشنانه‌ها تجربه کرده اید.
    اطلاعات پزشکی، شامل سایر شرایط سلامت جسمانی و یا روانی که داشته‌اید.
    نام داروها یا مکمل‌های داوریی، میزان مصرف آن‌ها، حساسیت دارویی
در صورت امکان، به منظور به خاطر سپردن اطلاعات پزشکی، از یک دوست یا یکی از اعضای خانوده که مورد اطمینان باشند تقاضا کنید تا همراه شما برای ملاقات با پزشک بیاید یا در زمان انجام مشاوره آنلاین حضور داشته باشید.
سوالاتی که میخواهید بپرسید را هم بنویسید و همراه داشته باشید، این کار به شما کمک می‌کند از حداکثر زمان خود برای ملاقات استفاده نمایید.
ما برای شما لیستی از سوالات اساسی در رابطه با گوشه گیری و انزوا طلبی را آماده کرده‌ایم:
    تصور می‌کنید علت علائم من چه چیزی می‌تواند باشد؟
    آیا هرگونه علت احتمالی دیگری می‌تواند وجود داشته باشد؟
    چگونه بیماری من را تشخیص خواهید داد؟
    آیا لازم است من آزمایش خاصی انجام بدهم؟
    شرایط من به طور موقتی است یا به صورت بلندمدت (مزمن)؟
    چه نوع درمانی را توصیه می‌کنید؟
    من بیماری های دیگری نیز دارم. چگونه می‌توانم این‌ها را با هم مدیریت کنم؟
    آیا باید به یک روانپزشک هم مراجعه کنم؟
    چه‌قدر احتمال دارد که من سریع خوب شوم؟
    در صورتی که درمان پزشک شامل مصرف دارو بود حتما خطر عوارض جانبي ناشي از داروهايي كه توصيه مي كنيد را بپرسید.
    و یا می‌توانید از روانپزشک خود بپرسید که آيا گزينه هاي ديگری به غير از مصرف داروها وجود دارد؟
    با درمان پیشنهادی شما آیا در نهایت می‌توانم از شرایطی که در حال حاضر موجب ترس من شده است خلاص شوم؟
    آیا انزوا طلبی خطر ابتلای من به سایر بیماری های سلامت روانی را افزایش می‌دهد؟
از پرسیدن هر گونه سوالی در طول قرار ملاقات خود اجتناب نکنید.

_________________________________________________________

مقالات دیگر