تفاوت روانشناس و روانپزشک
کسانی که تابحال با مشکلات روح و روان سروکاری نداشته باشند، برای اولین بار که می خواهند پروسه درمان اختلالات روانی و مشکلات روحی را آغاز کنند با یک سوال مهم درمورد فرق روانپزشک با روانشناس روبرو می شوند. “به روانشناس مراجعه کنم یا روانپزشک؟” فرق روانشناس با روانپزشک در چیست؟
در ابتدا برای مشخص شدن تفاوت بین روانشناس و روانپزشک، به بررسی اجمالی هریک از آنها میپردازیم

روانشناس کیست؟
روانشناسان متخصصانی هستند که رفتارهای شناختی، عاطفی و اجتماعی افراد را با درمان، مشاهده، تفسیر و مستندسازی روابط و عوامل محیطی موثر بر فرد مطالعه می‌کنند. روانشناسان در تشخیص و درمان تخصص دارند اما قادر به تجویز دارو نیستند در عوض از گفتار درمانی برای کمک به بیماران خود استفاده می‌کنند.

وظیفه روانشناس چیست؟
علاوه بر درمان مراجعان، یک روانشناس از روش‌های مختلفی برای جمع آوری اطلاعات در مورد مطالعه تعاملات انسانی با یکدیگر و محیط آنها استفاده می‌کند. روانشناسان پیامدهای رفتار عاطفی و انسانی، فرآیندهای اجتماعی و رفتار شناختی را مطالعه و مشاهده می‌کنند و در تلاش برای درک رفتار، عواطف و احساسات بیمار و توضیح آنها هستند. این متخصصان از مصاحبه، پرسشنامه، ارزیابی عملکرد مغز، تست هوش و دیگر تست‌ها برای ارزیابی افراد استفاده می‌کنند.
روانشناسان به طیف گسترده‌ای از افراد کمک می‌کنند و می‌توانند انواع مختلفی از مشکلات را درمان کنند. برخی از افراد ممکن است به دلیل احساس افسردگی طولانی مدت، عصبانیت یا اضطراب یا درگیری با یک بیماری مزمن که در زندگی یا سلامت جسمانی آنها اختلال ایجاد کرده است، به روانشناس مراجعه کنند. برخی دیگر ممکن است مشکلات کوتاه‌مدتی داشته باشند که برای حل آنها به راهکار نیاز دارند، مانند احساس سردرگمی در شغل جدید یا غم و اندوه برای مرگ یکی از اعضای خانواده.

روانپزشک کیست؟
روانپزشک متخصص پزشکی است که در حوزه سلامت روان کار می‌کند و در تشخیص و درمان بیماری‌های روانی تخصص دارد. روانپزشکان در تشخیص و افتراق بیماری‌های جسمی از روانی تخصص دارند و به طور خاص روی درمان بیماری‌هایی مانند اسکیزوفرنی، افسردگی، اختلال دوقطبی، اختلالات خوردن و اعتیاد کار می‌کنند.

وظیفه روان پزشک چیست؟
یک روان پزشک علائم بیماری‌های روانی و جسمی را بررسی می‌کند و پس از تشخیص برای درمان و بهبودی طرح درمان تعیین می‌کند. درمان‌هایی که روان پزشک تجویز می‌کند شامل درمان‌های دارویی، rTMS یا شوک درمانی می‌شود. یک روان پزشک برای بیماری‌های روانی شدید، اقدامات درمانی سریع را تجویز می‌کند و به درمان بیماری‌های روانی طولانی مدت کمک می‌کند. همچنین در صورت نیاز، بیمار را برای بستری در بیمارستان اعصاب و روان ارجاع می‌دهد یا در موارد لازم مراجع را به روانشناس یا مشاور ارجاع می‌دهد.
به طور خاص، در صورتی که بیماری روانی پیچیده و حاد است، ریسک خودکشی وجود دارد، و درمان‌هایی مانند روان درمانی موثر نبوده‌اند، مراجعه به روان پزشک توصیه می‌شود.

تفاوت روانپزشک و روانشناس
اول از همه باید بدانید که روانپزشک و روانشناس، در یک راستا هستند ولی تفاوت های بزرگی با یکدیگر دارند. همچنین این دو جایگزین یکدیگر نیستند و در بسیاری از موارد، نیاز است که فرایند روانشناسی و روانپزشکی، در موازات یکدیگر برای بهبود بیمار استفاده شوند.
به طور خلاصه تفاوت بین این دو در سه چیز خلاصه می‌شود. روانپزشک پزشک است و روانشناس نیست. از این رو، روانپزشک می‌تواند دارو تجویز کند و روانشناس نمی‌تواند. روانپزشک بیماری را تشخیص می‌دهد، درمان را مدیریت می‌کند و طیف وسیعی از درمان‌ها را برای بیماری‌های روانی پیچیده و جدی مانند اسکیزوفرنی ارائه می‌دهد. اما روانشناس بر ارائه روان درمانی (گفتار درمانی) برای کمک به بیماران تمرکز می‌کند. روانپزشکان و روانشناسان اغلب به عنوان تیم درمان با هم کار می‌کنند. یک روانپزشک ممکن است ارزیابی و تشخیص اولیه را انجام دهد، سپس بیمار را برای درمان روانشناختی مداوم (گفتگودرمانی) به روانشناس ارجاع دهد.

فرق آموزش روانشناس و روانپزشک
همانطور که گفتیم، روانپزشکان، در دانشکده پزشکی تحصیل کرده اند یعنی برای روانپزشک شدن باید رشته تجربی بخوانید و کنکور پزشکی بدهید و پس از دریافت مدرک پزشکی عمومی، برای گرایش تخصص رشته روانپزشکی را انتخاب کنید. روانپزشکان معمولا در بیمارستان ها و مراکز روانپزشکی، با مشکلات و اختلالات شدید روانی درگیر هستند.
اما روانشناسان در دانشکده مربوط به روانشناسی و مشاوره تحصیل کرده اند و در طول دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به جایگاه دکتر روانشناس دست پیدا کرده اند. یعنی برای روانشناس شدن باید رشته انسانی بخوانید و در کنکور انسانی هنگاه تعیین رشته، رشته روانشناسی را انتخاب کنید.
دانشجویان رشته روانشناسی، پس از پایان دوره تحصیلات تکیمیلی، دوره کارورزی را در مدت 1 الی 2 سال می گذرانند و در آن روشهای درمانی، آزمون های تحلیلی، تکنیک های حل مسئله، نظریه های رواندرمانی و درمان های شناختی رفتاری را آموزش می ببینند.

فرق روش درمانی روانپزشک و روانشناس
کار روانپزشک و روانشناس، مکمل بوده و به همین علت، روانپزشک مراجعی را که نیاز به درمان روانشناختی دارد، نزد روانشناس ارجاع می دهد و به همین صورت، روانشناس هم مراجعی را که نیاز به درمان دارویی دارد به روانپزشک انتقال می دهد.
روان پزشک برای درمان داروهای اعصاب و روان تجویز می کند اما روانشناس با روش های مختلف درمان غیر دارویی، به درمان مشکلات روحی و روانی مراجعین می پردازد.
روانپزشک همچنین می تواند برای بیمار بستری در بیمارستان را تجویز کند و حتی از روش های درمانی خاصی مانند الکتروشوک استفاده کند اما روانشناس چنین صلاحیتی ندارد.
روانپزشک توجه چندانی به شرایط خانوادگی، محیطی ، تجارت و سبک زندگی شخص ندارد و بیشتر به جنبه فیزیولوژیک فرد توجه دارد اما روانشناس با بررسی همه موارد ذکر شده، به فرد مشاوره غیر دارویی می دهد.
روانپزشکی تنها یک شاخه است اما روانشناسی دارای 30 زیرشاخه تخصصی است.
برخی اختلالات شدید مثل اختلال شخصیت مرزی و افسردگی حاد نیاز به مراجعه همزمان به روانشناس و روانپزشک دارد.

اول به روانپزشک مراجعه کنیم یا روانشناس؟
برای این سوال نمی توان پاسخ قطعی مشخص کرد اما اگر روانپزشک و روانشناس به صورت حرفه ای و اخلاقی عمل کنند، با مراجعه به هرکدام از آن ها، در صورتی که لازم باشد شما را به دیگری ارجاع خواهند داد. اما اگر مطمئن نیستید که فرق روانپزشک با روانشناس چیست یا کدام برای شما مناسب تر است، بهتر است ابتدا به روانشناس مراجعه کنید. چون ممکن است مشکل شما جزیی باشد و نیازی به درمان دارویی نداشته باشد. همچنین روانشناس اگر متوجه شود که شما نیاز به روانپزشکی دارید، شما را به روانپزشک ارجاع خواهد داد.

_________________________________________________________

مقالات دیگر