لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان یک اختلال گفتاری است که با تکرار صداها، هجاها یا کلمات بروز پیدا می کند. طولانی شدن صداها و وقفه در گفتار، به نام لکنت شناخته می شود. فردی که لکنت زبان دارد دقیقاً می داند که دوست دارد چه بگوید، اما در تولید یک جریان عادی گفتار مشکل دارد. این اختلالات گفتاری ممکن است با رفتارهای جانبی، مانند پلک زدن سریع چشم یا لرزش لب ها همراه باشد. لکنت می تواند برقراری ارتباط با افراد دیگر را دشوار کند که اغلب بر کیفیت زندگی و روابط بین فردی افراد تأثیر می گذارد. لکنت همچنین می تواند بر عملکرد و فرصت های شغلی تأثیر منفی بگذارد و درمان لکنت زبان نیز اگر مزمن شود می تواند هزینه مالی بالایی داشته باشد.
علائم لکنت زبان می تواند به طور قابل توجهی در طول روز فرد متفاوت باشد. به طور کلی، صحبت کردن قبل از یک گروه یا صحبت با تلفن ممکن است لکنت فرد را شدیدتر کند، در حالی که آواز خواندن، خواندن یا صحبت کردن همزمان ممکن است به طور موقت لکنت را کاهش دهد یا به طور موقت حذف کند.

علائم لکنت زبان چیست؟
علائم لکنت زبان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
    دشواری در شروع یک کلمه، عبارت یا جمله
    طولانی کردن یک حرف یا صدا در یک کلمه
    تکرار کردن یک صدا، بخش یا کلمه
    سکوت مختصر برای هجا یا کلمات خاص، یا مکث در یک کلمه
    اضافه کردن کلماتی مانند um هنگامی که گفتن کلمه‌ی بعد دشوار است
    تنش بیش از حد و حرکت صورت و اندام فوقانی برای فهماندن کلمه
    اضطراب به هنگام صحبت کردن
    ناتوانی در برقراری ارتباطی موثر
    مشکلات گفتاری لکنت ممکن است با هر کدام از علائم زیر دیده شود:
    چشمک زدن سریع
    لرزش لب‌ها و فک
    تیک صورت
    تکان خوردن سر
    قفل کردن مشت‌ها
فرد در شرایطی مانند هیجان زدگی، خستگی، استرس و عجله یا تحت فشار بودن ممکن است لکنت زبانش بدتر شود. همچنین قرار گرفتن در موقعیت‌هایی مانند صحبت کردن در جمع یا پشت تلفن برای فردی که دچار لکنت است دشوار است. با این حال این افراد هنگامی که با خودشان حرف می‌زنند آواز می‌خوانند یا به صورت هم صدا با دیگران می‌خوانند لکنت زبان ندارند. کودکان مبتلا به لکنت خفیف نیز، اغلب از لکنت زبان خود بی اطلاع هستند مگر آنکه در شرایط سخت قرار بگیرند. حرکات صورت، اضطراب و لکنت زمانی ایجاد می‌شود که از آن‌ها خواسته می‌شود صحبت کنند.

انواع لکنت زبان
لکنت معمولا به دو نوع رشدی و عصبی تقسیم می شود.
لکنت رشدی
لکنت رشدی در کودکان خردسال در حالی رخ می دهد که هنوز در حال یادگیری مهارت های گفتاری و زبانی هستند. این شایع ترین شکل لکنت است. برخی از دانشمندان و پزشکان بر این باورند که لکنت رشدی زمانی رخ می دهد که توانایی های گفتاری و زبانی کودکان قادر به پاسخگویی به خواسته های کلامی کودک نباشد.
اکثر دانشمندان و پزشکان بر این باورند که لکنت رشدی ناشی از تعاملات پیچیده عوامل متعدد است. مطالعات اخیر تصویربرداری مغز تفاوت های ثابتی را در افرادی که لکنت دارند در مقایسه با همسالان غیر لکنت نشان داده است. لکنت رشدی ممکن است در خانواده ها نیز دیده شود و تحقیقات نشان داده است که عوامل ژنتیکی در ایجاد این نوع لکنت نقش دارند.
از سال 2010، محققان موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD) چهار ژن مختلف را شناسایی کرده اند که در آنها جهش با لکنت مرتبط است.
لکنت نوروژنیک یا عصبی
لکنت نوروژنیک ممکن است پس از سکته مغزی، ضربه به سر یا سایر انواع آسیب مغزی رخ دهد. در لکنت نوروژنیک، مغز در هماهنگ کردن نواحی مختلف مغز که در صحبت کردن درگیر هستند، مشکل دارد و در نتیجه در تولید گفتار واضح و روان به درستی عمل نمی کند.
زمانی اعتقاد بر این بود که تمام لکنت ها جنبه روانی دارند که ناشی از آسیب های عاطفی است، اما امروزه می دانیم که لکنت زبان، جنبه روانی ندارد.

علل لکنت زبان چیست؟
ترکیبی از عوامل متعدد می‌تواند موجب لکنت شود. علل احتمالی لکنت زبان عبارتند از:
    اختلال در کنترل حرکت گفتار: برخی شواهد نشان می‌دهند که اختلال در کنترل گفتار مانند زمانبندی و ناهماهنگی حسی و حرکتی می‌تواند منجر به لکنت زبان شود.
    ژنتیک: به نظر می‌رسد لکنت زبان به دنبال برخی اختلالات ژنتیکی دیده می‌شود.
    آسیب مغزی: شیوا و روان صحبت کردن به دنبال علل دیگری نیز می‌تواند دچار اختلال شود. سکته مغزی، آسیب‌های مغزی و سایر اختلالات مغزی می‌تواند موجب کندی در گفتار، مکث یا تکرار صداها شود.
    آسیب احساسی: شیوا و روان صحبت کردن نیز می‌تواند به دنبال زمینه‌های احساسی و اضطرابی نیز مختل شود. افرادی که لکنت زبان ندارند نیز ممکن است به دنبال فشارهای روحی و عصبی دچار لکنت زبان شوند. مشکلات گفتاری که پس از یک ضربه‌ی عاطفی ظاهر می‌شوند (لکنت روانی) غیر معمول هستند و مانند لکنت‌های رشدی نیستند.
علت لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان چیست؟
لکنت ناگهانی در بزرگسالان یک تجربه نگران کننده و ناراحت کننده است. لکنت، که شامل اختلال در گفتار است، معمولاً در کودکان شایع‌تر است، اما گاهی اوقات ممکن است در بزرگسالی ظاهر شود. لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که برخی از آنها موقتی هستند. برخی از این عوامل عبارتند از:
    استرس روانی یا اضطراب
    عوامل عصبی
    عوارض جانبی دارو
    شرایط پزشکی
    تومورها یا ضایعات در مغز یا نواحی مربوط به گفتار
    سوء مصرف مواد
    عفونت یا التهابی که گلو، دهان یا ساختارهای درگیر در گفتار را تحت تاثیر قرار دهد
    علل ناشناخته

عوامل خطر لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان درمردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. عواملی که فرد را مستعد لکنت زبان می‌کنند عبارتند از:
    تاخیر رشد دردوران کودکی: کودکان مبتلا به تاخیر رشد و سایر مشکلات گفتاری بیشتر از دیگران دچار لکنت زبان می‌شوند.
    سابقه خانوادگی لکنت زبان
    استرس: استرس در خانواده، انتظارات بالای والدین یا هر نوع فشار روحی می‌تواند لکنت زبان را بدتر کند.

چه کسانی دچار لکنت زبان می شوند؟
تقریباً 3 میلیون آمریکایی لکنت دارند. لکنت زبان، افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار می دهد. اغلب در کودکان بین 2 تا 6 سال که در حال رشد مهارت های زبانی خود هستند، رخ می دهد. تقریباً 5 تا 10 درصد از همه کودکان برای مدتی در زندگی خود دچار لکنت می شوند که از چند هفته تا چند سال طول می کشد.
پسران 2 تا 3 برابر دختران در معرض لکنت زبان هستند و با افزایش سن، این تفاوت جنسیتی افزایش می یابد. تعداد پسرانی که به لکنت ادامه می دهند سه تا چهار برابر تعداد دختران است. بیشتر کودکان از لکنت رشد می کنند. تقریباً 75 درصد از کودکان پس از لکنت بهبود می یابند. برای 25 درصد باقی مانده که به لکنت ادامه می دهند، لکنت می تواند به عنوان یک اختلال ارتباطی مادام العمر باقی بماند.

عوارض لکنت زبان چیست؟
لکنت می‌تواند موجب هر کدام از عوارض زیر شود:
    اشکال در ارتباط با دیگران
    مضطرب بودن هنگام صحبت کردن
    صحبت نکردن یا اجتناب از موقعیت‌هایی که نیاز به صحبت کردن دارد
    فقدان موفقیت‌های شغلی، اجتماعی و تحصیلی
    اعتماد به نفس پایین

تشخیص لکنت زبان
تشخیص لکنت زبان در کودکان از طریق معاینه و مشاهده و برخی ارزیابی‌ها و تست‌های پزشک انجام می‌شود. اگر مشکوک هستید که فرزندتان به لکنت زبان دچار است، باید با یک پزشک متخصص در اختلالات گفتار مشورت کنید. معمولا برای کودکانی که لکنت زبان دارند، ارزیابی‌ها و بررسی‌های زیر انجام می‌شود:
    اغلب با مشاهده الگوهای گفتاری غیرعادی در فرزندان توسط والدین یا مراقبان بهداشتی
    گوش دادن به گفتار محاوره‌ای کودک و تجزیه و تحلیل ماهیت و شدت لکنت گفتار
    ارزیابی مهارت‌های زبانی کودک مانند واژگان، دستور زبان و درک مطلب
    پرسشنامه والدین و معلم
    ارزیابی و مشاهده گفتار کودک در محیط‌های مختلف، مانند خانه، مدرسه یا در حین بازی
    ارزیابی عوامل عاطفی مانند اضطراب و عزت نفس
    استفاده از ابزارهای ارزیابی استاندارد برای اندازه‌گیری شدت لکنت و تأثیر آن بر زندگی کودک

درمان لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان ممکن است در هر سنی رخ دهد. پاتولوژیست گفتار و زبان پس از ارزیابی‌های کامل می‌تواند در مورد بهترین روش درمان تصمیم بگیرد. برای درمان کودکان و بزرگسالانی که لکنت دارند، روش‌های مختلفی در دسترس هستند. از آنچا که متغیرهای مختلف و نیازهای فردی متفاوت است، یک روش یا ترکیبی از روش‌هایی که برای یک فرد موثر است ممکن است برای فرد دیگر مفید نباشد. لکنت ممکن است با درمان به طور کامل برطرف نشود، اما می‌تواند مهارت‌های کمک‌کننده زیر را به فرد آموزش دهد:
    پیشروی در روانی کلام
    بهبود ارتباطات موثر
    مشارکت کامل در فعالیت‌های شغلی، اجتماعی و مدرسه
چند مثال از از روش‌های درمان که اثر بخشی آن اثبات نشده، عبارتند از:
    گفتار درمانی: گفتار درمانی به شما یاد می‌دهد که سرعت گفتار خود را کم کنید و بدانید که چه موقع دچار لکنت می‌شوید. شما ممکن است هنگام شروع گفتاردرمانی به آرامی و عمدا صحبت کنید اما با گذشت زمان الگوی گفتاری طبیعی‌تری داشته باشید.
    ابزارهای الکتریکی: ابزارهای الکترونیکی متعددی برای افزایش روان گفتار وجود دارد.
    درمان رفتاری شناختی: این نوع روان درمانی می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید روش‌های تفکر را که موجب بدتر شدن لکنت شما می‌شود را شناسایی کرده و تغییر دهید. همچنین می‌تواند در حل مشکلات مربوط به لکنت زبان مانند اعتماد به نفس، اضطراب و استرس به شما کمک کند.
    تعامل کودک و والدین: مداخله والدین در تکنیک‌های تمرین در خانه، بخش مهمی از کمک به کودک برای مقابله با لکنت به ویژه در برخی روش‌ها است. برای تعیین بهترین روش برای فرزندتان، از راهنمایی‌های پاتولوژیست گفتار و زبان کمک بگیرید.

چندین راه درمان خانگی لکنت زبان
بیش از ۷۰ میلیون نفر در سراسر جهان درگیر این اختلال هستند. تقریبا ۵ تا ۱۰ درصد کودکان در مقطعی از زندگی خود دچار لکنت زبان می‎شوند و معمولا در عرض چند ماه یا چند سال مشکل آن‎ها برطرف می‎شود. مداخله زودهنگام می‎تواند به کودکان در غلبه بر لکنت زبان کمک زیادی کند.
قابل ذکر است که از هر ۴ کودک ۱ نفر این مشکل را تا بزرگسالی خواهد داشت و می‏تواند به یک اختلال ارتباطی مادام‎العمر تبدیل شود. با وجود اینکه بسیاری از روش‎های درمانی جدید برای لکنت زبان ابداع شده‎اند، اما روند درمان این مشکل همیشه دشوار بوده است. زیرا یک وضعیت بسیار شخصی و روانی است که به عوامل بیرونی و درونی زیادی بستگی دارد.
برخی از افراد هستند که پس از توصیه‎ گفتاردرمان و پزشک روش‎های درمان خانگی لکنت زبان را امتحان و به نتایج مطلوبی دست پیدا کرده‎اند. زیرا شرایط خاصی مانند استرس و خستگی می‎توانند لکنت را بدتر کنند. با مدیریت این موقعیت‏ها، ممکن است افراد بتوانند روند گفتار خود را بهبود بخشند. در اینجا چند راهکار وجود دارد که شما یا فرزندتان می‎توانید برای کاهش علائم لکنت به آن‌ها توجه کنید.
آهسته صحبت کردن را تمرین کنید
یکی از موثرترین راه‌ها برای جلوگیری از لکنت زبان این است که آهسته‌تر صحبت کنید. عجله کردن برای بیان افکار ذهنی می‎تواند باعث تسریع گفتار یا مشکل در ابراز کلمات شود.
پس همیشه قبل از شروع به صحبت کردن چند نفس عمیق بکشید و به‎آرامی پیش بروید. اضافه کردن یک مکث کوتاه بین عبارات و جملات برای کمک به کاهش سرعت گفتار واقعا کمک‎کننده است. اجازه بدهید اطرافیانتان بدانند که این کار را از روی عمد انجام می‎دهید و نسبت به شما کمی صبور باشند.
از بیان کلمات محرک اجتناب کنید
اگرچه این روش درمان خانگی لکنت زبان برای کودکان توصیه نمی‎شود، اما برخی از بزرگسالان ممکن است بخواهند از بیان کلمات خاصی که باعث لکنت زبان آن‎ها می‎شود اجتناب کنند. در این مورد، تهیه فهرستی از این کلمات و یافتن جایگزین‎هایی برای آن‎ها می‎تواند مفید باشد.
با صدای بلند متن یک کتاب را بخوانید
یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود لکنت زبان، مقابله با این مشکل است. به‎همین‎دلیل، توصیه می‎کنیم که متنی را انتخاب کنید و آن را با بیشترین سرعت ممکن بخوانید. احتمالا در ابتدا اشتباهات زیادی مرتکب خواهید شد و چند کلمه را جا می‎اندازید، اما باید بدون توجه به کیفیت زبان یا تلفظ کلمات، ادامه دهید.
این روش درمان خانگی لکنت زبان را بخشی از سبک زندگی خود قرار دهید و هر روز حداقل یک ساعت با صدای بلند متن را بخوانید. بدین‎شکل، شما به بیان کلمات عادت خواهید کرد و وضعیت شما با توجه به صحبت‎های روزمره نیز بهبود می‎یابد.
رویکرد ذهن‎آگاهی را تمرین کنید
ذهن‎آگاهی یک راه اثبات‎شده برای کاهش اضطراب و استرس است. تحقیقات ثابت کرده‎اند که بین تأثیرات ذهن‎آگاهی و ابزارهای لازم برای مدیریت لکنت زبان یک همپوشانی وجود دارد.
در واقع، ذهن‎آگاهی نوعی مراقبه است و به شما این امکان را می‎دهد که آرام باشید و بر روی افکار یا یک عمل خاص خود متمرکز شوید. بزرگسالان و کودکان همگی می‎توانند برای کمک به بهبود لکنت زبان آن را تمرین کنند.
نحوه بیان و شیوه ابراز کلمات خود را ثبت کنید
ضبط صدا می‎تواند به شما کمک کند تا روند پیشرفت خود را بهتر درک کنید. از طرفی، در آشکار کردن کلمات یا عباراتی که شما را به لکنت می‎اندازد نیز موثر است. اگر متوجه شدید که گوش دادن به صدای خودتان آزاردهنده است یا باعث اضطراب شما می‎شود، به‎آرامی پیش بروید.
ازآنجایی‎که تمرین‎های خانگی واقعا موثر هستند، با یکی از دوستان نزدیک یا اعضای خانواده تماس بگیرید تا ببینید آیا می‎تواند برای ساعاتی با شما بنشیند و صحبت کند. تمرین راهکارهای ذکرشده در یک محیط امن ممکن است به شما کمک کند که با خودتان و نحوه صحبت کردنتان احساس آرامش بیشتری داشته باشید.
پیوستن به یک گروه خودیاری با سایر افرادی‎که لکنت دارند نیز ممکن است مفید باشد. هم‎چنین ممکن است باعث شود که احساس کنید تنها نیستید. در مقاله‎ای با عنوان درمان خانگی لکنت زبان کودکان نی نی سایت، به نکاتی در این زمینه اشاره شده است.

نکاتی در مورد درمان لکنت زبان کودکان در خانه
ازآنجایی‎که درمان خانگی لکنت زبان کودکان به‎آسانی بزرگسالان نیست و نیاز به حمایت والدین و مراقبان دارد، در ادامه به نکاتی در این زمینه اشاره خواهیم کرد:
    با دقت به حرف‏های کودک گوش کنید و از تماس چشمی مناسب استفاده کنید.
    از تکمیل کلمات یا عبارات کودک خودداری کنید.
    از قطع صحبت، اصلاح یا انتقاد از کودک اجتناب کنید.
    میزان استرس را در خانه به حداقل برسانید، زیرا استرس می‎تواند علائم لکنت زبان را بدتر کند.
    از قرار گرفتن کودک در موقعیت‌هایی که به او فشار روحی وارد می‎شود یا او را ملزم به صحبت کردن در مقابل دیگران می‌کند، اجتناب کنید.
    اگر بدرفتاری در مدرسه در نتیجه لکنت زبان کودک اتفاق می‎افتد، حتما با معلم او صحبت کنید.

_________________________________________________________

مقالات دیگر