شخصیت چیست؟
تعریف شخصیت
لغت شخصیت (personality) از ریشه لاتین (persona) که به معنی “نقاب و ماسک” است گرفته شده است. در این نوشته در مورد بهترین تست های شخصیت کاملا توضیح دادیم. ریشه لاتین این کلمه اشاره به ماسک و نقابی دارد که بازیگران یونان و روم قدیم به صورت خود می زدند. با گذشت زمان نیز معنای آن گسترده تر شده است و به نقشی که بازیگر یک فیلم به ایفای آن میپردازد گفته میشود. اما در مجموع میتوان گفت :
شخصیت مجموعهای از بینش، باورها و اعتقادات هر فرد است. که با صفات و ویژگیهای رفتاری همراه میشود که نسبتاً پایدار و آموخته شده باشد.
منظور از آموخته شدن نیز مجموعهای از رفتارهایی است که باید در طول زندگی و مخصوصاً در سالهای اولیه زندگی به انسان آموخته شود. بنابراین ویژگیهای وراثتی و ژنتیکی و آنچه که به صورت خودکار مانند ضریب هوشی و … در وجود یک انسان شکل میگیرد، به شخصیت انسان مرتبط نیست و یا به عبارت دیگر در تعریف آن قرار نمیگیرند.
منظور از عبارت نسبتاً پایدار در تعریف شخصیت نیز این است که وقتی یکی از ویژگی های یک فرد، شاد بودن اوست. بنابراین این فرد در گروه افرادی که از نظر روانی شخصیتی شاد دارند قرار میگیرد. اما اگر این فرد تحت شرایط خاصی مانند از دست دادن یکی از عزیزان خود برای مدتی غمگین و حتی به نوعی افسرده میشود. هر چند ویژگی روانی آن شخص در حقیقت شادی است اما باید در نظر داشت که موضوع غمگین بودن او موقتی و یک واکنش کاملا طبیعی است.
به عنوان مثال دیگری فردی را تصور کنید که انسان بسیار آرام و صبوری بوده و از امنیت و ثبات شخصیت خاصی برخوردار است. ولی این فرد تحت شرایط ویژهای خشمگین و عصبانی می شود و از کوره در میرود. این خشم و عصبانیت گذراست و در واقع ویژگی شخصیتی این فرد همان آرامش است. علت این تغییر رفتار نیز ناشی از آن است که صفات انسانها به صورت طیفی است که هر فرد با توجه به ویژگیهای خود از نظر شخصیتی هر فرد در جایی از آن قرار میگیرد.
وقتی راجع به صفات شخصیتی صحبت می شود بحث درباره چیزی است که تا حدودی می شود هر فرد را با توجه آنها شناخت. به عبارت دیگر در برخی از مواقع ذات فرد با تظاهر و نمایشی که انجام میدهد متفاوت است. به همین جهت است که گاهی اوقات وقتی بحث شخصیتی مطرح میشود مقصود نه تنها جنبههای آگاه و ناآگاه بلکه جنبه های پنهانی است که گاهی به صورت عادت خود را نشان می دهند. گاهی نیز بدون توجه به صورت خودکار رفتار یا واکنش و پاسخی را که باید به شرایط و موقعیت داشته باشد را نشان می دهد.
منظور از بینش نیز جهانبینی و نگاهی است که هر شخص بر خود و دیگران و جهان پیرامون خود دارد و بر مبنای آنها است که نظام باورها و اعتقادات او شکل می گیرد. و طرز تلقی و نگرش او خود را به صورت مجموعه ای از صفات و ویژگیهایی نشان میدهد که آن شخص با آن ها شناخته و پذیرفته می شود.
انواع شخصیت
شخصیتها تحت تاثیر عوامل گوناگون شکل می گیرند. از اینرو در جوامع مختلف و در مکان ها و موقعیت های مختلف با شخصیت های بسیار متنوعی روبرو خواهیم بود. علوم روانشناختی و روانشناسی شخصیت افراد را از دیدگاه های گوناگونی طبقه بندی کرده است. یکی از این دیدگاه ها که افراد را بر اساس ویژگیهای شخصیتی دستهبندی کرده، سه دسته اصلی را به صورت زیر بر می شمارد:
شخصیت خنثی: افراد دارای شخصیت خنثی، ویژگیهای متعادلی دارند و قادرند در شرایط مختلف خود را به خوبی تطبیق دهند. این افراد عموما تصمیمات شان را بر اساس تجربیات گذشته می گیرند. شخصیت های خنثی در روابط اجتماعی خود به تعادل دست یافته و با محیط اطراف سازگاری خوبی دارند. این افراد به عنوان شخصیت های سازگار هم شناخته می شوند.
شخصیت تقویتی: افرادی که ویژگیهای قوی شخصیتی دارند و به طور معمول بیشترین تأثیر را در محیطهای اجتماعی دارند، به عنوان شخصیت تقویتی شناخته می شوند. این افراد معمولاً اهل رهبری هستند و الگوی دیگران قرار می گیرند.
شخصیت موفق: افرادی به عنوان افراد دارای شخصیت موفق شناخته می شوند که دستیافتن به موفقیتهای شخصی و حرفهای در زندگی برای آنها حرف اول را می زند. این افراد تواناییهای بالا، اعتماد به نفس قوی، و تصمیمگیری درست را به خوبی دارا هستند. آنها به عنوان نمونههایی از افراد موفق در جامعه مورد تأیید و تقدیر قرار میگیرند.
انواع شخصیت بر اساس ارکی تایپ ها و یا کهن الگو ها ی اساطیری
این تست شخصیت توسط روانشناس و نظریه پرداز برجسته یونگ طراحی شده است. یونگ از جمله روانشناسان بسیار تاثیر گذار در زمینه مطالعه انواع رفتار انسانی خصوصاً ضمیر ناخود آگاه و خواب بوده است. یونگ این تست را به دو دسته بر اساس جنسیت تقسیم بندی کرده است. هفت کهن الگوی برای زنان و هشت کهن الگو برای مردان این کهن الگو ها بر اساس اساطیر باستانی یونان و روم طبقه بندی شده اند.
کهن الگوی های زنان عبارت اند از:
شخصیت مادرانه
شخصیت لذت طلب
شخصیت درون گرا و معنوی
تیپ و یا شخصیت دختر گمشده
تیپ و شخصیت همسر
شخصیت منطقی و عقلانی
کهن الگوهای مردان عبارت اند از:
شخصیت سلطه جو
شخصیت منزوی
شخصیت متعادل
شخصیت سخنور
شخصیت رمز آلود
شخصیت صنعت گر
شخصیت هیجانی
شخصیت عاطفی
انواع شخصیت بر اساس رنگ ها
رنگ ها و انتخاب آن ها اطلاعات زیادی به ما درباره شخصیت افراد می دهند روانشناسان بر اساس هر رنگ تیپ های شخصیتی در نظر گرفته اند.
این رنگ ها عبارت اند از:
رنگ سفید شخصیت صلح جو و معصوم
رنگ خاکستری شخصیت عاقل و با درایت
،رنگ مشکی پر قدرت و رمز آلود
رنگ قرمز شخصیت جسور و جنگ جو
رنگ زرد مهربان و یاری دهنده
رنگ نارنجی صادق و وفادار
شخصیت رنگ آبی آرام و منظم و متعهد
رنگ سبز طبیعت دوست و کنجکاو
تفاوت بین شخصیت و کاراکتر
درک تفاوت کاراکتر و شخصیت وقتی فرضیاتمان درباره کاراکتر افراد که از رفتارها و ویژگیهای ظاهری روزمرهشان نشات میگیرند را کنار بگذاریم، آسانتر میشود.
از آنجا که کاراکتر در اصل تا زمانیکه یک انتخاب اخلاقی آن را ظاهر کند، پنهان میماند، ممکن است ماهها یا حتی سالها با کاراکتر واقعی کسی روبرو نشوید.
تعریف
شخصیت ویژگیها، نگرشها و رفتارهای خاص فرد را نشان میدهد.
کاراکتر در یک سیستم اعتقادی یا اخلاقی درونی که تحت شرایط خاص اقدامات را کنترل میکنند، ظهور پیدا میکند.
استنباط
شخصیت میتواند شما را طور دیگری (غریبه) نشان دهد.
کاراکتر وقتی با مسائل اخلاقی روبرو میشوید، حقیقت شما را نشان میدهد.
محتوا
شخصیت از ویژگیهای فیزیکی و فردی نشات میگیرد.
کاراکتر با صفات اخلاقی و فکری مرتبط است.
نتیجه
شخصیت نمایانگر ویژگیهای طبیعی است که هویت را تشکیل میدهند.
کاراکتر بر اساس تاثیرات اجتماعی حین رشد شکل میگیرد.
ماهیت ذاتی
شخصیت درونی است و به طرز تفکر شخص بستگی دارد.
کاراکتر واقعی و قابل مشاهده است.
نمود
رفتار و طرز تفکر ظاهری شخصیت را شکل میدهند.
چکیده صفات ذهنی باعث تصمیمات اخلاقی میشود.
قابلیت تغییر
شخصیت قابل تغییر است.
کاراکتر انعطاف ناپذیرتر است و بدون تلاش آگاهانه بعید است تغییر کند.
تاثیر اجتماعی
شخصیت به اعتبارسنجی اجتماعی بستگی ندارد.
کاراکتر به اعتبارسنجی اجتماعی نیازمند است.
عوامل تاثیر گذار در شکل گیری شخصیت
از نظر روانشناسان در شکل گیری شخصیت افراد عوامل متعددی می تواند تاثیر گذار باشد از جمله : وراثت، فرهنگ، شرایط تربیتی و تجربیات محیطی. این سه مورد از موارد کلی و اصلی موثر در شکل گیری شخصیت افراد است.
عوامل وراثتی و ژنتیکی
همه ما ممکن است؛ بسیاری از خلق و خو های خود را به شکل وراثتی از خانواده خود به ارث ببریم. مانند؛ خصوصیات ظاهری و فیزیکی مثل: قد و شکل اندام. حتی بسیاری از بیماری های ارثی درصدی از شخصیت ما را هم شکل است. عوامل ارثی و وراثتی در بعضی از موارد هم می تواند در شکل گیری برخی اختلالات شخصیتی مانند: دو قطبی بودن و یا بدون مرز هم تاثیر داشته باشند.
تجربیات شخصی و محیطی فرد
ما در طول زندگی ممکن است؛ بسیاری از رفتار های خود را بر اساس تجربیات شخصی خود به دست بیاریم. که این تجربیات اکتسابی هستند. برخی از این تجربیات ممکن است: از سبک زندگی خانواده خود و برخی را از آن ها در دوستی و همنشینی با دیگران کسب کنیم. که بخشی از شخصیت ما شکل می دهد.
فرهنگ
بر روی کره زمین ملیون های انسان و با فرهنگ های و خلفیات متفاوت وجود دارد. هر کشوری با توجه به موفقیت جغرافیای و تاریخی خود فرهنگ منحصر به فرد خود را دارند؛ که آن ها را از دیگر فرهنگ ها متمایز می کند. عاملی چون فرهنگ در شکل گیری شخصیت افراد تاثیر به سزایی و در رفتار آن ها دارد.
راههای تقویت شخصیت چیست ؟
برای تقویت شخصیت خود میتوانید از راههای مختلفی بهره ببرید که مهمترین آنها عبارتند از:
مشاوره روانشناسی
مشاوره روانشناسی میتواند به افراد کمک کند تا به شناخت بهتری از جنبه های شخصیتی خود برسند و با خوداگاهی در حل مشکلات ارتباطی و انسانی خود قوی تر عمل کنند. لزومی ندارد فرد حتما دارای مشکلی باشد تا جهت دریافت مشاوره به روانشناس مراجعه کند. چرا که مشاوره میتواند به عنوان یک ابزار مؤثر برای تقویت شخصیت نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مطالعه و آموزش
مطالعه و آموزش در مورد مسائل مرتبط با شخصیت میتواند به افراد کمک کند تا نسبت به ویژگی های شخصیتی خود و دیگران آگاهی بیشتری بیابند. کتب و منابع آموزشی زیادی در زمینه شخصیت شناسی و توسعه فردی وجود دارند که با خواندن آنها قادر خواهید بود به اطلاعات خود در این زمینه بیفزایید. خوب است بدانید مقالات همین سایت یکی از این منابع مفید و کاربردی به شمار می آیند.
تجربههای جدید
تجربههای جدید میتوانند در توسعه فردی و توسعه شخصیتی افراد بسیار موثر باشند. انجام کارهای جدید، سفر به مکان های جدید و با افراد جدید و همچنین مشارکت در فعالیتهای متنوع میتوانند به عنوان فرصتهایی برای یادگیری و تغییر شخصیت مورد استفاده قرار گیرند.
_________________________________________________________
مقالات دیگر